Wielu z nas wyrusza na bliższe i dalsze wędrówki. Te bliższe to najbliższa okolica, gdzie się wychowaliśmy, czy później zamieszkaliśmy. Czy rzeczywiście znamy te miejsca teraz po wielu latach. Warto przypomnieć sobie je na nowo. Nie tylko utarte szlaki, ale też miejsca bardziej oddalone. Może to być wspaniałą przygodą, a przy tym złapiemy kondycję. Każdy z nas ma mniej lub więcej zdarzeń zagubienia się w terenie nieznanym. Jeśli znalazła się osoba, która wskazała nam właściwą drogę to po kłopocie. Jeśli jednak zdarzyło się to w okolicy odludnej - to jak sobie poradziliśmy?
Zatem planujmy nawet te krótkie jednodniowe eskapady. Z pewnością więcej skorzystamy mając zarys tego co jest potencjalnie dla nas ciekawe. Przy tym należy zapamiętać lub uczynić szkic obiektów orientacyjnych na naszej trasie na wypadek naszej "chwilowej" dezorientacji. Warto wyrobić sobie nawyk brania ze sobą mapy i kompasu. Zarówno mapa jak i kompas wydają się być obowiązkowym niezbędnikiem w mało znanym terenie. Zakres wiedzy potrzebny do efektywnego wykorzystania mapy i kompasu nie wykracza poza wiedzę nabytą w szkole podstawowej. Dla większości z nas nijako intuicyjnie rozpoznajemy ogólny sposób posługiwania się mapą i kompasem. Nie w każdych okolicznościach jest to wystarczająco dokładne i jak życiowe przypadki wskazują, polegając tylko na naszych intuicjach często schodzimy na manowce. Dlatego sprawdźmy nasze intuicje z podstawową wiedzą w tym zakresie.
Omówmy istotne elementy dotyczące mapy. Mamy obecnie szeroki zakres map do swej dyspozycji. Zaopatrując się w odpowiednią mapę uwzględniamy rok wydania, a zatem jej aktualność, skalę, czytelność, sposób odwzorowania siatki geograficznej.
Mapy wydane przed latami dziewięćdziesiątymi nieraz mogą nas zaskoczyć. Otóż w niektórych rejonach celowo wprowadzano niedokładności, aby zdezorientować wrogów systemu. Taką mapę może tylko zweryfikować czyjeś lub nasze doświadczenie lub inna mapa. W latach dziewięćdziesiątych ukazała się seria map topograficznych Polski nakładem Wojskowych Zakładów Kartograficznych. Stan aktualności to rok 1987. Seria ta jest godna polecenia i może służyć do weryfikacji innych map. Znajdziemy z pewnością w księgarniach i w internecie bogatą ofertę interesujących nas rejonów.
Następnym ważnym elementem charakteryzującym przydatność mapy jest jej skala. Skala przesadza o szczegółowości mapy. Dla przykładu mapa z podziałką 1: 100 000 oznacza że odcinek 1 cm na mapie odpowiada 1 km w terenie. Podziałka 1: 10 000 oznacza, że odcinek 1 cm na mapie odpowiada 100 m w terenie. Sposób doboru skali mapy dla naszych potrzeb zależy od ilości i wielkości obiektów stanowiące nasze punkty orientacyjne lub docelowe. Z tym też pośrednio wiąże się czytelność mapy. Wielość znaków topograficznych umieszczonych w sposób zagęszczony lub pominięcie istotnych elementów w terenie może nas skutecznie zdezorientować.
Sposób odwzorowania siatki geograficznej na mapie jest najtrudniejszym dla laika w temacie. Układ południków i równoleżników na powierzchni Ziemi tworzy siatkę geograficzną . Wierne odwzorowanie tej siatki jest możliwe na globusie. Posługiwanie się jednak globusem jest ograniczone do małej skali. Odwzorowanie siatki geograficznej na mapie tworzy siatkę kartograficzną. Musimy jednak być świadomi, że to odwzorowanie globusa na mapę może być wiernokątne, wiernopolowe lub wiernoodległościowe i pewne rozwiązania kompromisowe. W praktyce geodezyjnej nie uwzględnia się wpływu krzywizny Ziemi. Błąd z tego wynikający jest w rzeczywistości mniejszy niż błąd pomiaru. Dotyczy to jednak małych obszarów. Dla odległości nie przekraczających 400 m różnica w wysokości wynikająca z krzywizny Ziemi nie jest większa niż 1 cm. Bez problemu można więc powierzchnię Ziemi przenieść na płaszczyznę jaką jest mapa. Oczywiście błąd będzie się zwiększał wraz z wielkością obszaru. Odwzorowania równokątne są najwłaściwsze dla map topograficznych. Dla map geograficznych najczęściej stosuje się odwzorowanie równopolowe. Natomiast odwzorowanie równoodległościowe stosowane jest dla map specjalnych np. w łączności radiowej. W Polsce dla map topograficznych stosuje się odwzorowanie Gaussa-Krugera.
Mapa Polski oddana w skali 1: 100 000 utworzy arkusz o wielkości 42 m kw. Dlatego dzieli się mapy na arkusze. Mapy topograficzne dzieli się na arkusze według siatki geograficznej. Zatem wymiary arkuszy będą nierówne. Inny podział map na arkusze to według siatki współrzędnych prostokątnych (siatki kilometrowej). Wtedy arkusze mają wielkość niezależną od położenia geograficznego. Stosując mapę w skali 1: 50 000 musimy liczyć się z błędem plus minus 25 m, a wysokości plus minus 2m. Dla porównania dla map w skali 1: 100 000 wynoszą one odpowiednio 50 m i 5 m.
Przy posługiwaniu się mapą i kompasem musimy uwzględnić deklinację magnetyczną. Biegun magnetyczny nie pokrywa się z biegunem geograficznym. To odchylenie nazywa się deklinacją. Linie łączące miejsca o jednakowej deklinacji to izogony. Są one wykreślane na mapach deklinacji magnetycznej. Dysponując taką mapą odpowiednio korygujemy wskazania kompasu.
Aktualną deklinację dla danego miejsca odczytujemy też na stronie http://www.magnetic-declination.com/ i wtedy uzyskujemy np. taką informację dla klikniętej miejscowości: You clicked here: Latitude: 53° 6' 2.2" N ,Longitude: 18° 1' 23.1" E, Magnetic declination: +4° 58' , Declination is POSITIVE (EAST) Inclination: 68° 32' , Magnetic field strength: 49997.8 nT. Dla otrzymanej szerokości i długości geograficznej deklinacja magnetyczna wynosi +4° 58' .
Oznaczenie samodzielne deklinacji magnetycznej dokonujemy w następujący sposób. Mapę najlepiej ułożyć na stoliku lub na równym podłożu i następnie uzgodnić jej położenie z łatwymi do ustalenia obiektami w terenie. Obiekty na mapie muszą być uzgodnione z obiektami w terenie, przy czym górny brzeg mapy odpowiada ogólnie kierunkowi północnemu. Przykładamy busolę z tarczą skierowaną też na północ (wyzerowana) zgodnie z północą na mapie i odczytujemy odchylenie igły magnetycznej, czyli deklinację. Jeżeli igła magnetyczna odchyla się w prawo od południka geograficznego to deklinacja ma wartość "+" lub jest oznaczana literą "E".
Na niektórych mapach , na marginesie, zamieszczono adnotację o deklinacji dla danego roku. Inne nawet podają zakres zmian corocznego odchylenia.
Znając deklinację możemy odpowiednio skorygować wskazania busoli. Deklinację dodatnią odejmujemy od wskazań busoli np. obrany kierunek marszu według wskazań busoli wynosi 48°, a odchylenie 5° , zatem właściwy kierunek to 43°. Dla deklinacji ujemnej dodajemy, a więc właściwy kierunek marszu to 53°. Warto wyposażyć się w busolę z możliwością ustawienia deklinacji.
Dokonując odczytów kompasem lub busolą należy mieć na uwadze różne przedmioty i zjawiska, które mogą powodować błąd odczytu. Mogą to być metalowe konstrukcje, linie elektryczne lub przedmioty, które mamy w torbie lub kieszeniach, a nawet naelektryzowana odzież. W rejonach nieznanych mogą być niespodziewane dla nas zachowanie się igły magnetycznej trudnymi do określenia zjawiskami i anomaliami na stosunkowo nie dużych odległościach. Oczywiście wtedy przydatność kompasu czy busoli jest zerowa.
Podstawowa różnica między kompasem, a busolą jest sposób oznaczenia stron świata. W kompasie oznacza się główne kierunki i ewentualnie pośrednie na nieruchomej podstawie. Natomiast busola składa się z podstawy i obrotowego pierścienia (limbusa) z dokładnie wyskalowanymi w podziałce od 0 stopni do 360 stopniami. Jest to ułatwieniem w terenie bowiem nie jest konieczne orientowanie mapy względem kierunków geograficznych. Busola przedstawiona na zdjęciu odznacza się od innych typów tym, że na jej wskazania nie mają praktycznie wpływu różnice inklinacji na dowolnych obszarach Ziemi. Możliwość ustawienia deklinacji w przedziale plus minus 40° co pozwala na odczytywanie skorygowanych wskazań bez dokonywania obliczeń. Ponadto umieszczenie igły magnetycznej w pojemniczku z niezamarzającym płynem zwiększa precyzję i szybkość jej ustawienia się. Dodatkowo nafosforyzowane elementy ułatwiają określenie kierunku w ciemnościach. Trwała obudowa z zamykanym wieczkiem chroni przed uszkodzeniami pierścień obrotowy. Dodatkowo na lewej krawędzi jest wyznaczona podziałka milimetrowa co ułatwia dokonywanie pomiarów na mapie i orientowanie kierunku względem mapy.
Ustalając kierunek marszu kompasem należy położyć go na mapie tak, aby kierunek północny na kompasie zgadzał się z kierunkiem północnym na mapie. Obracamy się wraz z mapą, aż kierunek północny igły magnetycznej ustali się wzdłuż krawędzi mapy. Mając wyznaczoną na mapie trasę wędrówki kierujemy się w tym kierunku.
Wyznaczanie kierunku marszu przy pomocy mapy i busoli. Tym razem przykładamy busolę wzdłuż zamierzonego kierunku marszu. Następnie obracamy pierścień busoli tak, aby oznaczenie północy (0 lub N) było dokładnie ku górnej krawędzi mapy. Następnie zdejmujemy busolę z mapy i obracamy się, aż koniec igły magnetycznej znajdzie się między dwoma kreskami na limbusie. Kierunek marszu wskazuje celownik (muszka) znajdujący się na obudowie busoli.
W przypadku zagubienia się musimy zaobserwować w terenie charakterystyczny obiekt lub drogę, które będą nam służyły jako odniesienie się do mapy. Niejednokrotnie będzie to wymagało kilku prób, aż do ustalenia pewnego, niezawodnego obiektu lub drogi. Najpierw ustalamy kierunek pierwszego napotkanego obiektu, który według naszego uznania jest na tyle charakterystyczny, aby mógł nam posłużyć jako punkt odniesienia do mapy. Najczęściej jest to jakaś droga. Najpierw ustalamy kierunek (azymut) tej drogi przy pomocy busoli. W tym celu celownik busoli kierujemy wzdłuż tej drogi i obracamy pierścień tak, aby dwie kreski objęły północny koniec igły busoli. Następnie zsynchronizujemy położenie mapy i busoli. W tym celu obracamy całą busolę (nie pierścień) tak długo, aż nafosforyzowane kreski będą skierowane ku górnej (północnej) krawędzi mapy. Celownik na busoli wskazuje drogę o ustalonym przez nas wcześniej kierunku. Jeśli droga ma charakterystyczne zakrzywienia to ułatwi nam jej identyfikację przy kolejnych próbach. Bacznie też obserwujemy charakterystyczne wzniesienia na mapie w pobliżu naszego domniemanego obiektu. Potwierdzenie przynajmniej dwóch azymutów dla wybranych i uzgodnionych z mapą obiektów pozwoli na kontynuowanie już świadomej wędrówki.
W niektórych okolicznościach możemy poszukiwać określonego obiektu o znanym azymucie. Pomocna w tym poszukiwaniu będzie wyznaczenie przynajmniej w przybliżony sposób odległości w terenie. Każdy wędrowiec powinien znać miarę swego podwójnego kroku. Warto przećwiczyć tę wielkość w różnych warunkach i określić, czy istotnie się różni. Podczas wędrówki przyjmiemy wielkość tego podwójnego kroku w zależności od okoliczności. Przyjmując np. 1,6 m, a odległość do przebycia 3 km to ilość podwójnych kroków wynosi 1875. Do liczenia można wykorzystać specjalistyczne urządzenia, które ułatwią nam liczenie tzw. krokomierze. Wielkość ta okaże się pomocna też do określenia przybliżonego czasu na przebycie określonego dystansu.
Mierzymy czas na przebycie odcinka 100 metrów i podstawiamy do następującego wzoru: V = 360/t i tak "V" to prędkość w km/godzinę, "t" to czas przejścia 100 m w sekundach. np. 40 s, V=360/40 to prędkość wyniesie 9 km/h. Następnie według wyznaczonego na mapie azymutu ustalamy kierunek marszu. Dla przykładu wyznaczony azymut to 30° wtedy tę wielkość ustawiamy obracając pierścień tak aby ta wielkość była na muszce obudowy. Następnie obracamy się z busolą w ręku do czasu, aż północny koniec igły magnetycznej znajdzie się dokładnie między nafosforyzowanymi kreskami. Podążamy w kierunku wyznaczonym przez szczerbinkę ( muszkę) między pokrywą a obudową.
Zatem planujmy nawet te krótkie jednodniowe eskapady. Z pewnością więcej skorzystamy mając zarys tego co jest potencjalnie dla nas ciekawe. Przy tym należy zapamiętać lub uczynić szkic obiektów orientacyjnych na naszej trasie na wypadek naszej "chwilowej" dezorientacji. Warto wyrobić sobie nawyk brania ze sobą mapy i kompasu. Zarówno mapa jak i kompas wydają się być obowiązkowym niezbędnikiem w mało znanym terenie. Zakres wiedzy potrzebny do efektywnego wykorzystania mapy i kompasu nie wykracza poza wiedzę nabytą w szkole podstawowej. Dla większości z nas nijako intuicyjnie rozpoznajemy ogólny sposób posługiwania się mapą i kompasem. Nie w każdych okolicznościach jest to wystarczająco dokładne i jak życiowe przypadki wskazują, polegając tylko na naszych intuicjach często schodzimy na manowce. Dlatego sprawdźmy nasze intuicje z podstawową wiedzą w tym zakresie.
Omówmy istotne elementy dotyczące mapy. Mamy obecnie szeroki zakres map do swej dyspozycji. Zaopatrując się w odpowiednią mapę uwzględniamy rok wydania, a zatem jej aktualność, skalę, czytelność, sposób odwzorowania siatki geograficznej.
Mapy wydane przed latami dziewięćdziesiątymi nieraz mogą nas zaskoczyć. Otóż w niektórych rejonach celowo wprowadzano niedokładności, aby zdezorientować wrogów systemu. Taką mapę może tylko zweryfikować czyjeś lub nasze doświadczenie lub inna mapa. W latach dziewięćdziesiątych ukazała się seria map topograficznych Polski nakładem Wojskowych Zakładów Kartograficznych. Stan aktualności to rok 1987. Seria ta jest godna polecenia i może służyć do weryfikacji innych map. Znajdziemy z pewnością w księgarniach i w internecie bogatą ofertę interesujących nas rejonów.
Następnym ważnym elementem charakteryzującym przydatność mapy jest jej skala. Skala przesadza o szczegółowości mapy. Dla przykładu mapa z podziałką 1: 100 000 oznacza że odcinek 1 cm na mapie odpowiada 1 km w terenie. Podziałka 1: 10 000 oznacza, że odcinek 1 cm na mapie odpowiada 100 m w terenie. Sposób doboru skali mapy dla naszych potrzeb zależy od ilości i wielkości obiektów stanowiące nasze punkty orientacyjne lub docelowe. Z tym też pośrednio wiąże się czytelność mapy. Wielość znaków topograficznych umieszczonych w sposób zagęszczony lub pominięcie istotnych elementów w terenie może nas skutecznie zdezorientować.
Sposób odwzorowania siatki geograficznej na mapie jest najtrudniejszym dla laika w temacie. Układ południków i równoleżników na powierzchni Ziemi tworzy siatkę geograficzną . Wierne odwzorowanie tej siatki jest możliwe na globusie. Posługiwanie się jednak globusem jest ograniczone do małej skali. Odwzorowanie siatki geograficznej na mapie tworzy siatkę kartograficzną. Musimy jednak być świadomi, że to odwzorowanie globusa na mapę może być wiernokątne, wiernopolowe lub wiernoodległościowe i pewne rozwiązania kompromisowe. W praktyce geodezyjnej nie uwzględnia się wpływu krzywizny Ziemi. Błąd z tego wynikający jest w rzeczywistości mniejszy niż błąd pomiaru. Dotyczy to jednak małych obszarów. Dla odległości nie przekraczających 400 m różnica w wysokości wynikająca z krzywizny Ziemi nie jest większa niż 1 cm. Bez problemu można więc powierzchnię Ziemi przenieść na płaszczyznę jaką jest mapa. Oczywiście błąd będzie się zwiększał wraz z wielkością obszaru. Odwzorowania równokątne są najwłaściwsze dla map topograficznych. Dla map geograficznych najczęściej stosuje się odwzorowanie równopolowe. Natomiast odwzorowanie równoodległościowe stosowane jest dla map specjalnych np. w łączności radiowej. W Polsce dla map topograficznych stosuje się odwzorowanie Gaussa-Krugera.
Mapa Polski oddana w skali 1: 100 000 utworzy arkusz o wielkości 42 m kw. Dlatego dzieli się mapy na arkusze. Mapy topograficzne dzieli się na arkusze według siatki geograficznej. Zatem wymiary arkuszy będą nierówne. Inny podział map na arkusze to według siatki współrzędnych prostokątnych (siatki kilometrowej). Wtedy arkusze mają wielkość niezależną od położenia geograficznego. Stosując mapę w skali 1: 50 000 musimy liczyć się z błędem plus minus 25 m, a wysokości plus minus 2m. Dla porównania dla map w skali 1: 100 000 wynoszą one odpowiednio 50 m i 5 m.
Przy posługiwaniu się mapą i kompasem musimy uwzględnić deklinację magnetyczną. Biegun magnetyczny nie pokrywa się z biegunem geograficznym. To odchylenie nazywa się deklinacją. Linie łączące miejsca o jednakowej deklinacji to izogony. Są one wykreślane na mapach deklinacji magnetycznej. Dysponując taką mapą odpowiednio korygujemy wskazania kompasu.
Aktualną deklinację dla danego miejsca odczytujemy też na stronie http://www.magnetic-declination.com/ i wtedy uzyskujemy np. taką informację dla klikniętej miejscowości: You clicked here: Latitude: 53° 6' 2.2" N ,Longitude: 18° 1' 23.1" E, Magnetic declination: +4° 58' , Declination is POSITIVE (EAST) Inclination: 68° 32' , Magnetic field strength: 49997.8 nT. Dla otrzymanej szerokości i długości geograficznej deklinacja magnetyczna wynosi +4° 58' .
Oznaczenie samodzielne deklinacji magnetycznej dokonujemy w następujący sposób. Mapę najlepiej ułożyć na stoliku lub na równym podłożu i następnie uzgodnić jej położenie z łatwymi do ustalenia obiektami w terenie. Obiekty na mapie muszą być uzgodnione z obiektami w terenie, przy czym górny brzeg mapy odpowiada ogólnie kierunkowi północnemu. Przykładamy busolę z tarczą skierowaną też na północ (wyzerowana) zgodnie z północą na mapie i odczytujemy odchylenie igły magnetycznej, czyli deklinację. Jeżeli igła magnetyczna odchyla się w prawo od południka geograficznego to deklinacja ma wartość "+" lub jest oznaczana literą "E".
Na niektórych mapach , na marginesie, zamieszczono adnotację o deklinacji dla danego roku. Inne nawet podają zakres zmian corocznego odchylenia.
Znając deklinację możemy odpowiednio skorygować wskazania busoli. Deklinację dodatnią odejmujemy od wskazań busoli np. obrany kierunek marszu według wskazań busoli wynosi 48°, a odchylenie 5° , zatem właściwy kierunek to 43°. Dla deklinacji ujemnej dodajemy, a więc właściwy kierunek marszu to 53°. Warto wyposażyć się w busolę z możliwością ustawienia deklinacji.
Dokonując odczytów kompasem lub busolą należy mieć na uwadze różne przedmioty i zjawiska, które mogą powodować błąd odczytu. Mogą to być metalowe konstrukcje, linie elektryczne lub przedmioty, które mamy w torbie lub kieszeniach, a nawet naelektryzowana odzież. W rejonach nieznanych mogą być niespodziewane dla nas zachowanie się igły magnetycznej trudnymi do określenia zjawiskami i anomaliami na stosunkowo nie dużych odległościach. Oczywiście wtedy przydatność kompasu czy busoli jest zerowa.
Podstawowa różnica między kompasem, a busolą jest sposób oznaczenia stron świata. W kompasie oznacza się główne kierunki i ewentualnie pośrednie na nieruchomej podstawie. Natomiast busola składa się z podstawy i obrotowego pierścienia (limbusa) z dokładnie wyskalowanymi w podziałce od 0 stopni do 360 stopniami. Jest to ułatwieniem w terenie bowiem nie jest konieczne orientowanie mapy względem kierunków geograficznych. Busola przedstawiona na zdjęciu odznacza się od innych typów tym, że na jej wskazania nie mają praktycznie wpływu różnice inklinacji na dowolnych obszarach Ziemi. Możliwość ustawienia deklinacji w przedziale plus minus 40° co pozwala na odczytywanie skorygowanych wskazań bez dokonywania obliczeń. Ponadto umieszczenie igły magnetycznej w pojemniczku z niezamarzającym płynem zwiększa precyzję i szybkość jej ustawienia się. Dodatkowo nafosforyzowane elementy ułatwiają określenie kierunku w ciemnościach. Trwała obudowa z zamykanym wieczkiem chroni przed uszkodzeniami pierścień obrotowy. Dodatkowo na lewej krawędzi jest wyznaczona podziałka milimetrowa co ułatwia dokonywanie pomiarów na mapie i orientowanie kierunku względem mapy.
Ustalając kierunek marszu kompasem należy położyć go na mapie tak, aby kierunek północny na kompasie zgadzał się z kierunkiem północnym na mapie. Obracamy się wraz z mapą, aż kierunek północny igły magnetycznej ustali się wzdłuż krawędzi mapy. Mając wyznaczoną na mapie trasę wędrówki kierujemy się w tym kierunku.
Wyznaczanie kierunku marszu przy pomocy mapy i busoli. Tym razem przykładamy busolę wzdłuż zamierzonego kierunku marszu. Następnie obracamy pierścień busoli tak, aby oznaczenie północy (0 lub N) było dokładnie ku górnej krawędzi mapy. Następnie zdejmujemy busolę z mapy i obracamy się, aż koniec igły magnetycznej znajdzie się między dwoma kreskami na limbusie. Kierunek marszu wskazuje celownik (muszka) znajdujący się na obudowie busoli.
W przypadku zagubienia się musimy zaobserwować w terenie charakterystyczny obiekt lub drogę, które będą nam służyły jako odniesienie się do mapy. Niejednokrotnie będzie to wymagało kilku prób, aż do ustalenia pewnego, niezawodnego obiektu lub drogi. Najpierw ustalamy kierunek pierwszego napotkanego obiektu, który według naszego uznania jest na tyle charakterystyczny, aby mógł nam posłużyć jako punkt odniesienia do mapy. Najczęściej jest to jakaś droga. Najpierw ustalamy kierunek (azymut) tej drogi przy pomocy busoli. W tym celu celownik busoli kierujemy wzdłuż tej drogi i obracamy pierścień tak, aby dwie kreski objęły północny koniec igły busoli. Następnie zsynchronizujemy położenie mapy i busoli. W tym celu obracamy całą busolę (nie pierścień) tak długo, aż nafosforyzowane kreski będą skierowane ku górnej (północnej) krawędzi mapy. Celownik na busoli wskazuje drogę o ustalonym przez nas wcześniej kierunku. Jeśli droga ma charakterystyczne zakrzywienia to ułatwi nam jej identyfikację przy kolejnych próbach. Bacznie też obserwujemy charakterystyczne wzniesienia na mapie w pobliżu naszego domniemanego obiektu. Potwierdzenie przynajmniej dwóch azymutów dla wybranych i uzgodnionych z mapą obiektów pozwoli na kontynuowanie już świadomej wędrówki.
W niektórych okolicznościach możemy poszukiwać określonego obiektu o znanym azymucie. Pomocna w tym poszukiwaniu będzie wyznaczenie przynajmniej w przybliżony sposób odległości w terenie. Każdy wędrowiec powinien znać miarę swego podwójnego kroku. Warto przećwiczyć tę wielkość w różnych warunkach i określić, czy istotnie się różni. Podczas wędrówki przyjmiemy wielkość tego podwójnego kroku w zależności od okoliczności. Przyjmując np. 1,6 m, a odległość do przebycia 3 km to ilość podwójnych kroków wynosi 1875. Do liczenia można wykorzystać specjalistyczne urządzenia, które ułatwią nam liczenie tzw. krokomierze. Wielkość ta okaże się pomocna też do określenia przybliżonego czasu na przebycie określonego dystansu.
Mierzymy czas na przebycie odcinka 100 metrów i podstawiamy do następującego wzoru: V = 360/t i tak "V" to prędkość w km/godzinę, "t" to czas przejścia 100 m w sekundach. np. 40 s, V=360/40 to prędkość wyniesie 9 km/h. Następnie według wyznaczonego na mapie azymutu ustalamy kierunek marszu. Dla przykładu wyznaczony azymut to 30° wtedy tę wielkość ustawiamy obracając pierścień tak aby ta wielkość była na muszce obudowy. Następnie obracamy się z busolą w ręku do czasu, aż północny koniec igły magnetycznej znajdzie się dokładnie między nafosforyzowanymi kreskami. Podążamy w kierunku wyznaczonym przez szczerbinkę ( muszkę) między pokrywą a obudową.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz